بافت چربی بافت چربی نوع خاصی از بافت همبند است که عمدتا از سلول های چربی یا آدیپوسیت ها (adipocytes) تشکیل شده است . این سلول ها به صورت مجزا یا در گروه های کوچک در خود بافت همبند یافت می شوند؛ ولی بیشتر آنها به صورت گروه های مجتمع بزرگ یافت می شوند؛ که بافت چربی رادر سرتاسر بدن تشکیل می دهند. بافت چربیف به عبارتی، یکی از بزرگترین اعضای بدن است. در مردانی که وزن طبیعی دارند، بافت چربی 20 -15% وزن بدن و در زنانی که وزن طبیعی دارند ، 25 -20%  وزن بدن را تشکیل می دهد. بافت چربی بزرگترین ذخیره انرژی ( به شکل تری گلیسیرید) در بدن است. سایر اعضای ذخیره کننده ی انرژی ( به شکل گلیکوژن ) کبد و عضلات اسکلتی اند. از آنجا که غذا خوردن فعالیتی دوره ای بوده و موجودی گلیکوژن محدود است، لذا باید ذخیره بزرگی از کالری در بین وعده های غذایی به حرکت در آید چون چگالی تری گلیسیرید ها کمتر از گلیکوژن بوده و ارزش کالریک بالاتری (9/3 Kcal / g برای تری گلیسیرید ها در مقابل 4/1  Kcal / g برای کربوهیدرات ها) دارند، بافت چربی بافت ذخیره ای بسیار کارآمدی است. این بافت در حال تخریب و جایگزینی (turnover) دائمی بوده و به تحریکات عصبی و هورمونی حساس است. لایه های زیر جلدی بافت چربی به شکل گیری سطح بدن کمک می کنند، در حالی که ذخایر بالشتک مانند آن که عمدتا در کف دست ها و پاها هستند به عنوان ضربه گیر عمل می کنند. چربی هادی حرارتی ضعیفی است، بنابراین به عنوان عایق حرارتی بدن نقش دارد، همچنین بافت های چربی فضاهای بین سایر بافت ها را پر کرده و به تثبیت موقعیت (محل ) برخی از اعضای کمک می کند. اخیرا مشاهده شده است که بافت های چربی انواع مختلف مولکول هایی را ترشح می کنند که می توانند توسط خون حمل شوند تا بر اندام های دور دست تاثیر بگذارند. 2 نوع بافت چربی شناخته شده اند؛ محل، ساختمان، رنگ و ویژگی های آسیب شناختی آنها متفاوت است. بافت چربی تک حجره ای (unilocular) (معمولی یا زرد) از سلولهایی تشکیل شده است که پس از تکوین کامل ، حاوی یک قطره مرکزی بزرگ چربی سیتوپلاسم خود هستند. بافت چربی چند حجره ای (multilocular) ( یا قهوه ای ) از سلول هایی تشکیل شده است که حاوی قطره های چربی متعدد و تعداد زیادی میتو کندری های قهوه ای هستند . هر نوع بافت چربی از خمنرسایی غیر برخورد دارند. بافت چربی تک حجره ای رنگ بافت چربی تک حجره ای از سفید تا زرد تیره متغیر است، که بستگی به رژیم غذایی دارد: اصولا این امر حاصل کاروتنوئید محلول در قطره ای چربی سلول ها است. تقریبا تمام بافت های چربی در بزرگ سالان از این نوع می باشد. این بافت در تمام بدن انسان - به جز پلک ها ، آلت تناسلی ، اسکروتوم و تمامی لاله گوش خارجی به جز نرمه آن یافت می شود. توزیع و چگالی ذخایر بستگی به سن و جنس دارد. در نوزاد بافت چربی تک حجره ای ضخامت یکسانی در تمام بدن دارد که با بلوغ کودک در برخی قسمت های بدن نا پدید شده و در بقیه قسمت ها افزایش می یابد. زیرا توزیع آن تا حدی توسط هورمون های جنسی و آدرنوکور تیکال تنظیم می شود که تجمع چربی را کنترل نموده و مسئول اطلی ایجاد طرح بدنی زنانه و مردانه اند. در نوزاد، بافت چربی تک حجره ای وقتی جدا سازی می شوند کروی اند ؛ اما در بافت چربی که این سلول ها به طور فشرده چسده شده اند، چند وجهی اند . قطر هر سلول بین 50 تا 150 میکرون است. قطره های چربی در الکل و گزیلول که روش های بافت شناسی معمول به کار می روند، حل می شوند؛ بنابراین در آمادش های میکروسکوپی استاندارد به صورت حلقه ی ظریفی از سیتو پلاسم در اطراف یک واکوئل - سلول حلقه انگشتری (signet ring cell) به نظر می آیند. این واکوئل حاصل حل شدن قطره چربی است. در نتیجه، این سلول ها هسته های خارج مرکزی (eccentric) و مسطح دارند. نواری که سیتو پلاسم که بعد از زدودن ذخایر تری گلیسیرید (چربی طبیعی ) باقی می ماند، ممکن است پاره شود و روی هم بخواید و ساختمان بافتی را هم بریزد. ضخیم ترین قسمت سیتو پلاسم در اطراف هسته این سلول ها بوده و حاوی دستگاه گلژی ، میتوکندری محفظه های کم توسعه یافته شبکه آندوپلاسمیک خشن، و پولی ریبوزوم های آزاد است . توار سیتو پلاسمی صاف و وزیکول های پینوسیتوزی متعدد است. مطالعه با میکروسکوپ الکترونی  نشان می دهد که هر سلول چربی معمولا حاوی قطره های چربی کوچک اضافه بر قطره درشت منفرد که در میکروسکوپ نوری دیده می شوند، می باشد؛ این قطره ها با غشایی پوشیده نشده اند ولی دارای تعداد زیادی فیلامان حد واسط در محیط (پیرامون) خویش هستند. هر سلول چربی توسط یک لایه قاعده ای احاطه شده است. بافت چربی تک حجره ای توسط تیغه ای از بافت همبند حاوی بستر عروقی و شبکه عصبی غنی، به حفره های ناکاملی تقسیم می شود. رشته های رتیکولار شبکه ی در  هم پیچیده ظریفی می سازند که تک تک سلول های چربی را در بر گرفته و آنها را به هم متصل می کند. اگر چه عروق خونی همیشه در برش های بافتی آشکار نیستند، اما بافت چربی پر عروق است، با توجه به مقدار سیتوپلاسم موجود در سلول های چربی، نسبت حجم خون به حجم سیتو پلاسم در بافت چربی بیش از عظله مخطط است. ذخیره سازی و به حرکت در آمدن چربی ها چربی های ذخیره شده در سلول های چربی عمدتا تری گلیسیرید هستند، یعنی استر های اسید های چرب و گلیسیرول . منابع اسید های چرب ذخیره شده در این سلول ها عبارتند از : چربی های غذایی ذخیره شده در این سلول های بافت چربی  منتقل می شود، تری گلیسیرید هایی که در کبد ساخته می شوند و به شکل لیپوپروتئین های با چگالی بسیار پایین (wery low density lipoproteins) یا VLDL به بافت چربی منتقل می شوند و ساخت اسید های چرب آزاد و گلیسرول و گلوکز جهت ایجاد تری گلیسیرید ها در سلول چربی . شیلومیکرون ها  ذراتی هستند باقطره حد اکثر سه میکرون، که در سلول های پوششی روده ای ساخته شده و توسط پلاسمای خون و لنف مزانتریک منتقل می شوند. این ذرات از یک هسته مرکزی عمدتا شامل تری گلیسیرید و مقدار کمی استر های کلسترول تشکیل شده اند که توسط یک لایه ثابت کننده محتوی آپولیپو پروتئین ها، کلسترول و فسفر لیپید ها، احاطه شده است. لیپو پروتئین های با چگالی بسیار پایین (VLDL) لیپید بالنسیه بیشتری در لایه سطحی خود دارند ؛ زیرا کوچکتر هستند ( نسبت سطح به حجم بیشتر )، آپولیپوپروتئین ها، کلسترول بیشتری نسبت به تری گلیسیرید ها دارند. شیلومیکرون ها و VLDL توسط لیپو پروتئین لیپاز در سطوح داخلی مجاری مویرگ های خونی هیدرولیز می شوند؛ آنزیم اخیر توسط سلول چربی ساخته شده و به غشای سلول مویرگی منتقل می گردد . اسید های چرب آزاد با مکانیسم هایی که کاملا شناخته نشده اند، وارد سلول چربی می شوند. به نظر می رسد یک سیستم انتقال فعال و نیز انتشار آزاد در این امر دخیل باشد. احتمالا وزیکول های پینوسیتوزی متعددی که در سطح سلول های چربی دیده می شوند، نقشی در آن ندارند. اسید های چرب هنگام عبور از اندو تلیوم و رسیدن به سلول چربی از لایه های زیر می گذرند:اندو تلیوم مویرگی لایه قاعده ای مویرگی ماده زمینه ای بافت همبند لایه قاعده ای سلول چرب غشای پلاسمایی سلول چرب نحوه به حرکت در آمدن اسید های چرب از سیتو پلاسم به قطه چربی به خوبی شناخته نشده است، اما ممکن است از پروتیین های حامل خاصی استفاده شود. اسید های چرب در داخل سلول چربی با یک فرآورده ی واسطه ای متابولیسم گلوکز- فسفات گلیسرول - ترکیب می شوند و مولکولهای  تری گلیسیرید را می سازند. این مولکول ها سپس به شکل قطرات تری گلیسیرید رسوب می کنند. میتو کندری و شبکه آندو پلاسمیک صاف ارگانل هایی هستند که فعالانه در فرآیند جذب و ذخیره سازی چربی شرکت می کنند. سلول های چربی می توانند از گلوکز اسید های چرب بسازند ، این فرآیند توسط انسولین تشدید می شود. انسولین جذب گلوکز در سلول های چربی را نیز تحریک می کند و ساخت لیپوپروتئین لیپاز را افزایش می دهد. چربی های ذخیره شده توسط مکانیسم های هومورال و نوروژنیک به حرکت در می آید که منجر به رها سازی اسید های چرب و گلیسرول به داخل خون می شود. وقتی بافت توسط نوراپی نفرین تحریک می شود ، آنزیمی به نام لیپاز حساس به هورمون (تری گلیسیرید لیپاز) به وسیله آدنیلات سیکلاز فعال می شود، نوراپی نفرین در پایانه های اعصاب سمپاتیک پس عقده ای (postganglionic) موجود در بافت چربی آزاد می شود. آنزیم فعال شده مولکول های تری گلیسیرید را که عمدتا در سطح قطره های چرب قرار دادرند، می شکند. اسید های چرب نسبتا نا محلول همراه با آلبومین سرم به سایر بافت های بدن منتقل می شوند، در حالی که گلیسرول که محلول تر است ، آزاد باقی مانده و توسط کبد برداشت می شود. هورمون رشد، گلوکوکورتیکوئید ها ، پرولاکتین، کورتیکو تروپین بافت چربی نقش دارند. بافت چربی به عنوان یک اندام ترشحی نیز عمل می کند. این بافت مولکول های گوناگون تولید می کند که توسط خون حمل می شوند یا به صورت متصل به آندوتلیوم مویرگ های اطراف سلول های چربی باقی می مانند. ( مانند لیپوپروتئین لیپاز).شناخته شده ترین ماده تولید شده توسط سلولهای چربی لپتین (loptim) ( پذوتئینی متشکل از 164 آمینو اسید) است. بسیاری از سلول ها در مغز و سایر بافت های گیرنده هایی برای لپتین دارند . این ماده در تنظیم میزان بافت چربی در بدن و در مصرف غذا نقش دارد ، و عمدتاً در هیپوتالاموس عمل می کند تا غذای دریافتی را کاهش و مصرف انرژی را افزایش دهد.  هر دو نوع بافت چربی تک حجره ای و چند حجره ای غنی از شاخه های سمپاتیک سیستم عصبی خودمختارند. در بافت چربی تک حجره ای ، پایانه های عصبی فقط در دیواره رگهای خونی یافت می شود، سلول های چربی مستقیماً عصب دهی نشده اند. رها سازی واسطه عصبی (نوراپی نفرین)، لیپاز حساس به هورمون را که به آن اشاره شد، فعال می کند. این عصب دهی نقش مهمی در به حرکت درآوردن چربی ها دارد.به حرکت در آمدن چربی ها در پاسخ به نیاز های بدن به نسبت یکسان در تمام قسمت های بدن صورت نمی گیرد. ذخایر  زیر جلدی مزانتریک و خلف صفاقی اولین مناطق به حرکت درآمدن چربی اند؛ در حالی که بافت چربی دستها، پاها و لایه های چربی پشت کاسه چشم پس از دوره های طولانی بی غذایی همانجا  می مانند. پس از این دوره های بی غذایی، بافت چربی تک حجره ای تقریبا تمام چربی خود را از دست داده و حاوی سلول های چند وجهی یا دوکی شکل همراه با قطره های بسیار کم چربی می شود. کاربرد طبی : چاقی در بزرگسالان ممکن است ناشی از تجمع بی رویه چربی در سلول های بافت تک حجره ای باشد که بزرگتر از معمول شده اند. ( چاقی هیپر تروفیک). افزایش تعداد سلول های چربی، باعث چاقی هیپرپلاستیک می شود. هیستوژنر بافت تک حجره ای سلول های چربی از لیپوبلاست های مشتق از مزانشیم به وجود می آیند این سلال ها ظاهرا فیبرو بلاست را دارند اما قادر به ذخیره چربی در سیتو پلاسم خود هستند. توده های چربی ابتدا جدا از یکدیگرند، اما به زودی به هم می پیوندند تا چربی ابتدا جدا از یکدیگرند، اما به زودی به هم می پیوندند تا یک قطره منفرد بزرگتر را بسازند که مشخصه سلول های چربی تک حجره ای است. انسان یکی از چند پستانداری است که با ذخایر چربی به دنیا می آید، ذخیره سازی از هفته سی ام حاملگی شروع کی شود و بعد از تولد، تکامل سلول های چربی جدید در اطراف رگ های خونی کوچک شایع است؛ جایی که معمولاً سلول های مزانشیمی تمایز نیافته یافت می شوند. اعتقاد بر این است که در یک دوره محدود پس از تولد، تغذیه و سایر عوامل می توانند باعث افزایش تعداد سلول های چربی شوند اما بعد از این دوره تعداد سلول ها زیاد نمی شوند . فقط در شرایط خاصی که مصرف بی رویه کالری(پرخوری) ، چربی بیشتری ذخیره می شود. این افزایش اولیه در تعداد سلول های چربی ممکن است فرد را مستعد چاقی هیپرپلاستیک در زمان های بعد می سازد. بافت چربی چند حجره ای بافت چربی چند حجره ای به دلیل رنگ، چربی قهوه ای نیز خوانده می شود که به علت تعداد زیاد مویرگ های خونی در این بافت و میتوکندری های متعدد (حاوی سیتو کروم های رنگی ) در سلول است. بر خلاف بافت تک حجره ای که در سراسر بدن وجود دارد، بافت چربی قهوه ای توزیع محدود تری دارد. از آنجا که این چربی در حیوانات زمستان خواب فراوان تر است، به غلط غده ی زمستانخوابی heybernating gland نامیده می شود. این بافت در موش صحرایی و چند حیوان دیگر عمدتاً در حوالی کمربند ضشانه ای یافت می شود. بافت چربی قهوه ای در رویان و نوزاد انسان در مناطف متعددی وجود دارد و بعد از تولد محدود به این نقاط می ماند. در انسان، به نظر می رسد مهمترین کارکرد این بافت در ماه های اول پس از تولد است، که در این زمان حرارت تولید کرده و نوزاد را از سرما محافظت می کند. میزان این بافت در دوره بزرگسالی کاهش قابل ملاحظه  ای پیدا می کند.  سلول های بافت چند حجره ای چند وجهی و کوچکتر از سلول های بافت چربی تک حجره ای اند. سیتو پلاسم آنها حاوی تعداد زیادی قطره های چربی به اندازه های مختلف یک هسته کروی و مرکزی و تعداغد زیادی میتو کندری با سه تیغ های بلند و متعدد می باشد. بافت چربی چند حجره ای مانند یک غده درون ریز است و سلول های آن آرایشی تقریبا مانند پوششی دارد یعنی به صورت توده هایی به هم فشرده همراه با مویرگ های خونی قرار گرفته اند . این بافت توسط دیواره هایی از بافت هم بند به لوبولهایی تقسیم شده است. که حدود آنها بهتر از لوبولهای  بافت چربی تک حجره ای مشخص است سلول های این بافت مستقیما اعصاب سمپاتیک را دریافت می دارند. کارکرد سلول های چربی چند حجره ای کار اصلی سلول های چربی چند حجره ای تولید گرما است فیزیولوژی بافت چربی چند حجره ای بیش از همه در مطالعه روی گونه های حیوانات زمستان شناخته شده است. در انتهای دوره زمستانخوابی در حیوانات یا در نوزاد پستان داران (از جمله انسان ) که در تماس با محیط سرد قرار می گیرند امواج تحریکی عصبی موجب ازاد شدن نوراپینفرین در بافت می شود این واسطه عصبی لیپاز حساس به هورمون را که در سلول های چربی وجود دارد فعالی می نماید و موجوب تشدید هیدرولیز تری گلیسرید ها به اسید های چرب و گلیسرول می شود. اسید های چرب آزاد شده متابولیزه شده و باعث افزایش مصرف اکسیژن و تولید گرما و در نتیجه افزایش درجه حرارت بافت و گرم کردن خونی که از آن می گذرد می شوند تولید گرما افزایش می یابد؛ زیرا میتو کندری های سلولی بافت پروتئینی خلال غشایی (transmembrane) به نام ترموژین  (thermogenin)در غشای داخلی خود دارند.این پروتئین جریان بازگشتی پروتئین هایی را که قبلاً  بدون عبور از سیستم تولید ATP در واحد های گلوبولار میتوکندری به فضای بین غشایی انتقال یافته بودند، مسیر می سازد. در نتیجه انرژی تولید یشه توسط جریان پروتون به مصرف تولید ATP نمی رسد بلکه به صورت گرما به هدر می رود خون گرم شده در تمام بدن به گردش درآمده بدن را گرم نموده و اسید های چرب متابولیزه نشده در بافت چربی را حمل می کند. این اسید های چرب توسط سایر اعضا مصرف می شوند. هیستوژنز بافت چربی چند حجره ای تکامل بافت چربی چند حجره ای متفاوت از بافت تک حجره ای است سلول های مزانشیمی که این بافت را می سازند پیش از ذخیره سازی چربی مشابه بافت پوششی ( بنابراین یک غده درونریز را طراحی می کنند. ) ظاهرا هیچ شاهدی از تشکیل بافت چربی چند حجره ای یا تبدیل یک نوع بافت چربی به دیگری پس از تولد در دست نیست. تومور های بافت های چربی کاربرد طبی : سلول های چربی تک حجره ای می توانند تومور های بسیار شایه ای به نام لیپوم (lipoma) بسازند تومور های بد خیم مشتق از سلول های چربی به نام لیپوسارکوم (liposarcoma) در انسان شایع نیست.