نام دیگر کرم کدو، تنیا است. کرم کدوی بالغ در روده باریک انسان زندگی می‌کند. طول کرم 4 تا 8 متر و دارای 4 بادکش است که به وسیله این بادکش‌ها به دیواره روده باریک می‌چسبد.
این کرم دو میزبان دارد. میزبان نهایی آن انسان و مهم‌ترین میزبان واسط آن گاو و گاهی شتر است. طول عمر کرم بیشتر از 25 سال می‌باشد.
بدن کرم کدو بند بند است. این کرم‌ها نر و ماده هستند و در هر قطعه (بند) بدن آن‌ها هر دو دستگاه تناسلی نر و ماده وجود دارد. در بندهای متوالی عمل لقاح انجام می‌شود و تخم‌ها تشکیل می‌گردند.
انواع کرم کدو
دو نوع کرم کدو در بدن انسان دیده می‌شود:
1- کرم کدوی گاو
2- کرم کدوی خوک
چرخه زندگی کرم کدو
بندهای بارور کرم کدو، از بدن انسان آزاد شده و موجب آلودگی گیاهان و علوفه می‌شوند. گاو یا خوک به دنبال خوردن گیاهان و علوفه حاوی تخم کرم آلوده می‌شوند. تخم انگل در لوله گوارش گاو پاره شده، جنین 6 قلابی آزاد می‌شود. جنین 6 قلابی جدار روده را سوراخ کرده و وارد گردش خون می‌شود و از طریق عروق خونی، وارد بافت‌های عضلانی گاو شده و پس از 60 تا 70 روز به صورت کیست در می‌آید که به آن سیستی سرکوس می گویند.
انسان با خوردن گوشت نیم پخته‌ای که مراحل لاروی (آلوده کننده) سیستی سرکوس را داشته باشد، آلوده می‌شود. پس از 10 تا 12 هفته آلودگی روده‌ای ایجاد و لارو آزاد می‌شود و به جدار روده انسان می‌چسبد. لارو طی 5/2 تا 3 ماه به کرم بالغ تبدیل و تخم گذاری می‌کند.
کرم بالغ در روده انسان چندین سال زنده می‌ماند و شخص آلوده روزانه حدود 8 عدد بند دفع می‌کند
علائم آلودگی با کرم
درد بالای شکم، عصبانیت، ، سرگیجه، تهوع، کاهش یا افزایش اشتها.
دل درد در ناحیه آپاندیس به علت ورود بند کرم یا تخم آن در مجرای آپاندیس مشاهده می گردد.
اگر لارو کرم در مغز باشد، علایم عصبی از جمله صرع بروز می‌نماید. استقرار لارو در مغز باعث بالا رفتن فشار داخل مغز وهیدروسفالی می‌شود که با سردرد، استفراغ و دوبینی همراه است.
راه‌های انتقال
- خوردن گوشت نیم پخته‌ی خوک یا گاو
- خوردن سبزی، آب و غذاهای آلوده به تخم کرم کدو
تشخیص
کرم کدو می‌تواند باعث درد در حفره‌ی شکمی، حالت تهوع و اختلال در اشتها شود، اما این حالت در همه افراد رخ نمی‌دهد. آزمایش خون و مدفوع در این حالت لازم است.
بیماری از طریق یافتن بندهای بارور در رختخواب یا مدفوع و یا یافتن تخم در مدفوع یا اطراف مقعد تشخیص داده می شود.
همچنین از روش‌های آزمایشگاهی و سرمی و اشعه ایکس برای تشخیص استفاده می‌نمایند.
درمان
درمان با تجویز داروهای لازم توسط پزشک متخصص صورت می‌گیرد. برای درمان باید از تجویز داروهایی که باعث حل شدن کرم در داخل بدن شود خودداری کرد و نیز باید از ایجاد استفراغ در موقع درمان جلوگیری نمود.
بخش سلامت تبیان
منابع :
پزشکان بدون مرز
پزشکان ایران
رشد
